Sprookjes bestaan, Klein Duimpje (CSV 4) verslaat de Reus (Hoekse Waard) 1: 4,5-3,5

(door Richard van de Velde)

Een week of twee voor de wedstrijd tegen de nummer twee Hoekse Waard 1 kreeg ik voor het eerst het idee dat we misschien een tactische opstelling zouden kunnen voorstellen. Na het nodige uitzoekwerk m.b.t. de resultaten en opstellingen van de Hoeksewaardenaars (of is het –naren?) en overleg met mede teamleider Menno leek het gunstig om onze eerste 4 bordspelers op de laatste vier borden te zetten. Echter we wilden dit niet doen zonder de 4 spelers op de andere borden hun mening te vragen. Bas reageerde meteen positief en gaf aan dit idee ook al in zijn hoofd te hebben gehad en Eduard en Arjan, waren na enig overwegen akkoord, ik zelf zou bord 4 voor mijn rekening nemen, dus het plan kon voor 100 procent worden uitgevoerd. Hoekse Waard moest gaan voor een overwinning, gezien de stand, dus dat gaf ons een psychologisch voordeel. Ik wilde daarnaast zorgen dat zij niet zouden voorkomen in de stand, dus heb vooraf de spelers op bord 1 t/m 4 gevraagd hoe dan ook door te spelen en pas op te geven als we een voorsprong op het scorebord zouden hebben. Hiermee hoopte ik een tikkie uit te delen aan de tegenstanders en hen het gevoel te geven dat er in Capelle niets te halen valt. De borden 5 t/m 8 hadden maar 1 opdracht: het volle punt binnenhalen en zo een gelijkspel te verzekeren, de score op de borden 1 t/m 4 was bonus.

Het liep allemaal een beetje anders dan bedacht, want voor 22.00 uur stond de score van bord 2 al op het bord: 1-0. Invaller Eduard had zijn tegenstander Jan de Mik met een rating van 1790 te pakken! De opening was rustig, maar op de 16e zet speelde Eduard een, blijkbaar verrassende aftrekaanval, waarmee een paard voor een loper werd geruild. Het paard werd teruggeslagen met een paard i.p.v. een pion. Daarna werd de tegenstander iets te gretig door een pion te snoepen. Hij was opgelucht dat Eduard hierna niet de beste zet zag, waarmee een stuk kon worden gewonnen en deed een onvoorzichtige terugzet. Hiermee kon Eduard met zijn dame een dubbele aanval op de torens doen en gaf Jan op.

Dat gaf de burger moed en toen een tijdje later Rick de terechte 2-0 noteerde, was de gewenste voorsprong op het scorebord. Rick speelde een ijzersterke pot en zijn tegenstander gaf aan dat hij na een zet of 8 al doorhad dat hij het niet ging redden. Volgens Hans, die op bord 6 een goed zicht had op de zege van Rick, speelde Rick op een bepaald moment een onverwachte maar briljante zet, die direct tot de winst leidde. Rick maakte zijn status als feitelijk bord 1 speler helemaal waar!

Ondertussen stond ik er zelf op bord 4 niet best voor, een pion verloren en een stelling zonder perspectief. Ik moest dus zelf laten zien wat ik had gevraagd, doorspelen en tijd winnen, zodat de score zo lang mogelijk op maximaal zou blijven staan voor ons. Marco kwam niet lang hierna naar mij toe om te vragen of hij een remisebod mocht accepteren. Ik vond het op dat moment nog te vroeg en hoewel de stand op het bord weinig kans op meer gaf, liet ik hem doorspelen. Bas op bord 1 vroeg of hij remise mocht aanbieden en dat was een ander verhaal, dus ja, dat mocht. Dat werd tot tweemaal toe afgewezen overigens. Arjan op bord 3 had een pion achterstand, maar leek voldoende kans te hebben op een halfje. Hans op bord 6 was bezig met een degelijke pot en kon minimaal remise spelen. Menno stond in een complexe gesloten stelling en had de winst niet zomaar voor het grijpen, kortom het kon nog alle kanten op.

Bas zorgde voor de 2e verrassing van de avond: Door de tactische opstelling kwam hij op bord 1 tegenover Gert van Driel te zitten die met een rating van 1815 bijna 500 punten meer heeft dan hij. In een Reti-opening met Pf3, c4 en e3 antwoordde Bas met d6, c5 en Pf6 en dat heet dan flank orthodox. Dat moest hij wel even opzoeken, vertrouwde hij mij later toe. De partij ging aardig gelijk op; wit had echter bijna direct initiatief, zeker op de lijn b1/h7 waar dame en loper in de verte dreigden. De aangerukte hulptroepen moesten een matnet forceren. Bas speelde een soort reactie-schaak en kon met Pf6 en Pf8 een ramp voorkomen en de rokade-stelling in tact houden. Op de 28e zet won hij zowaar een pion op d5 en bood dan ook enthousiast remise aan bij een stand van 2-0 in ons voordeel. Gert’s reactie was: ik speel nog even door. Nadat de dames geruild waren, bood Bas opnieuw remise aan; het antwoord was opnieuw zoals eerder vermeld. Op de 38e zet bij een nagenoeg gelijke stand bood Gert zelf remise aan, dat werd onmiddellijk door mij geaccepteerd: 2,5-0,5.

Nu vond ik het al een stuk verantwoorder om Marco toestemming te geven om alsnog remise aan te bieden, wat zijn tegenstander accepteerde: 3-1. Nog een vol punt nodig voor gelijkspel, met minimaal twee halfjes van Hans en Menno en een mogelijke remise van Arjan. Ikzelf had geen enkele kans op een verrassing.

Arjan was de volgende die de score ging muteren. Aan bord 3 werd Arjan Doorgeest (1448) geconfronteerd met een voor hem zeer ongebruikelijke opening door Frans op de Beek (1620) die met wit speelde. Met het nodige gezond verstand en schaakervaring werd forse averij in de openingsfase voorkomen.  Kort daarop kreeg Arjan de neiging het centrum open te breken hoewel dat eigenlijk onverantwoord was. Gevolg was het verlies van één pion en twee trouwe paarden die het tegen een loperpaar moesten opnemen. Het loperpaar moest zo snel mogelijk tot één tamelijk onschuldige raadsheer worden teruggebracht en dat gebeurde ook. Op het eind van het middenspel ontstond er een situatie waarin wit 6 pionnen had – 3 op de linkerflank en 3 op de rechterflank – met twee torens, nog een loper en een dame. Zwart had een paard, twee torens, een dame en 5 pionnen. Nadat Doorgeest had besloten dat de dames van het bord af moesten, begon ook zwart fors af te ruilen: een toren tegen een toren en een sterke loper tegen Arjans paard. Wit verheugde zich al op een eindspel waarbij zijn boventallige pion de doorslag zou gaan geven, maar onderschatte de handigheid die Arjan heeft in dit soort overzichtelijke en sobere eindspelen. Arjan dreigde op diens linkerflank de drie elkaar dekkende pionnen van wit uit elkaar te spelen en zo wits pionnenstructuur aldaar te verkruimelen en schoof daarna, toen wit dit terecht niet liet gebeuren, zijn h-pion op, eerst naar h4 daarna logischerwijs naar h5 om zo een loslopende koning de pas af te snijden. Kort daarop vond Arjan ook een essentieel veld (te weten d3) met zijn overgebleven toren (naar d6) om de koning van wit definitief de pas af te snijden, zodat er een situatie ontstond waarbij beide partijen niet veel meer konden uitrichten. Trachten de witte stelling open te breken, zou te riskant zijn en wit kon zich geen aanval meer op de rechterflank van Arjan veroorloven om geen fataal en onnodig pionnenverlies te lijden. Met nog circa 3 en een halve minuut op de klok van wit vond Arjan het tijd voor een remiseaanbod, dat eerst werd geweigerd, maar later vreugdevol werd omarmd toen wit nog 1 en een kwart minuut speeltijd over had. Hoewel Arjan eigenlijk graag zou hebben doorgespeeld – met alle risico’s van dien (later bleek dit ook te kloppen) – was het beter en sportiever het remiseaanbod van wit te accepteren, in goed overleg met Richard trouwens, die vond dat één en ander gezien de stand op het scorebord zonder meer acceptabel was: 3,5-1,5.

Ondertussen was ik zelf in een situatie terecht gekomen, waar ik normaal allang had opgegeven. Ik stond 2 torens achter en ik probeerde alleen tijd te winnen en te hopen op een foutje van mijn tegenstander waardoor pat zou ontstaan. Ron van Leeuwen was echter niet ven gisteren en speelde geduldig richting het mat. Toen dat onontkoombaar was heb ik hem sportief de hand geschut en ben direct naar de laatste twee broden gesneld: 3,5-2,5.

Menno was bezig met een goede pot, maar had een tegenstander die taai was. Het doel vooraf was duidelijk: op winst spelen, maar dat was een hele opgave met deze stand. De poging om over de h- en h-lijn een aanval op de witte koning op te zetten leek aardig te lukken. Achteraf bleek uit een computeranalyse zijn tegenstander een kwaliteitswinst te hebben gemist (een paard+pion tegen een toren), omdat hij druk bezig was deze koningsaanval te pareren. Verder gebeurde er niet veel interessants: de aanval liep op niets uit en de boel werd dichtgeschoven. Op het momnet dat Richard zijn partij opgaf, hadden beiden nog 5 minuten op de klok en voor beide partijen zou openbreken zeer risicovol zijn geweest. Menno was dan ook blij te vernemen dat de stand inmiddels 3,5-2,5; een remiseaanbod zou een gelijkspel dus zekerstellen. Omdat Hans op het naastgelegen bord een gelijke stelling had welke nog alle kanten op kon gaan, besloot Menno geen risico te nemen. Na overleg met Richard bood Menno de tegenstander remise aan om daarmee in ieder geval het gelijkspel veilig te kunnen stellen. Enigszins tot zijn verbazing ging zijn tegenstander daarmee akkoord: 4-3!

Nagelbijtend stonden we daarna vrijwel allemaal te kijken of het Hans zou lukken de avond compleet te maken. Mede dankzij zijn geheime wapen (oordopjes, zodat hij zich beter kan focussen) was hij in een interessant eindspel terecht gekomen. Zijn tegenstander had een vrijpion, maar Hans had twee verbonden pionnen tegenover 1 van zijn tegenstander. Ik maakte Hans duidelijk dat een halfje genoeg was voor de winst als team. Heel even overwoog hij door te spelen, omdat bij secuur spel de winst voor hem in het verschiet lag. Gezien de tijd en het feit dat het teambelang boven het individuele belang gaat, heeft hij het verrassende remiseaanbod van zijn tegenstander geaccepteerd (klasse!) en kregen wij voor de 4e keer de 4,5-3,5 in ons voordeel op het scorebord.

We hebben nog lang nagepraat over deze opnieuw memorabele overwinning. Echt een teamprestatie, de opoffering van Bas, Eduard en Arjan om op de eerste drie borden te gaan zitten (en wat een magnifiek resultaat, 2 volle punten samen!) en het teambelang vooraf bij Hans (wat Marco in een andere wedstrijd ook al heeft gedaan!).  Ondanks mijn eigen verlies heb ik hier geen moment om getreurd en alleen maar genoten van deze avond.

We zijn er nog niet helemaal, want Pascal staat drie punten onder ons en bij winst van hen op ons in maart en een zeperd van ons in de laatste ronde en het kampioenschap gaat naar Papendrecht (of Alblasserdam wat is het eigenlijk?). Maar dat gaat niet gebeuren, hier verzinnen we wel weer een nieuwe list op….